Agaty to kamienie szczególne. Niepozorne na pierwszy rzut oka, szarobure z zewnątrz, wyglądają jak setki innych kamieni. Piękno agatu jest ukryte – po przecięciu i oszlifowaniu skrzą się niepowtarzalnymi kolorami i mienią wielowymiarowymi warstwami. Gdyby zapytać geologa, czym jest agat, odpowiedziałby: jest to minerał pochodzenia naturalnego, zbudowany z chalcedonu włóknistego, czyli dwutlenku krzemu. Agaty zawierają w sobie domieszki naturalnych barwników i są kwarcami. Tak jest. Ale jak można opisać, że  w jednym małym minerale kryje się zachwyt wieków, pasja największych jubilerów, zazdrość kobiet i trwoga przed bóstwami? O tym własnie opowiemy Wam w tym artykule.

Jeśli spojrzycie w hasło „agat” na Wikipedii dowiecie się, że nazwa tego minerału pochodzi od nazwy włoskiej rzeki Achates (dzisiaj nazywa się ona Dirillo), płynącej przez południowe części Sycylii, gdzie Grecy wydobywali go już w  III wieku p.n.e. Grecy bardzo cenili agaty i sprzedawali je na targach największych miast Basenu Morza Śródziemnego. Tyle wiemy z wikipedii. Gdyby jednak zagłębić się mocniej w temat pochodzenia agatów, zawędrujemy aż do Indii. Stamtąd bowiem Arabowie wozili agaty na  Stary Kontynent.

Dużo więcej natomiast wiemy o polskich agatach. Polskie agaty mają 275 milionów lat i rodziły się w we wnętrzach wulkanów. Nieporównywalnie piękne agaty, uchodzące za jedne z najpiękniejszych na świecie pochodzą z okolic Płóczek Górnych. Agaty znalezione w okolicach Lwówka Śląskiego i Płóczek Górnych są niewielkie – mają od kilku do kilkunastu centymetrów. Natomiast w 2003 roku dokonano spektakularnego odkrycia – znaleziono agat o wadze 52 kilogramów. Niestety, podczas wydobycia, ze względu na bardzo kruchą strukturę, rozpadł się na wiele kawałków.

Bardzo znanymi polskimi agatami są te z okolic Złotoryi, dokładnie z Nowego Kościoła. Ogromne złoża przyciągają pasjonatów, geologów, ale też niestety złodziei, którzy agaty wydobywają tam nielegalnie. Gra warta jest świeczki – człowiek potrafi bowiem wyprodukować rubin, sztuczny diament czy szafiry, nikomu jednak nie udało się do dziś wyprodukować sztucznych agatów. Agaty są dziełem natury i tylko z niej możemy je otrzymać. Największe złoża agatów znajdują się też w okolicach miejscowości Tenczynka, Rudnie oraz Regulicach, koło Krakowa. Inne miejscowości, w okolicach których można znaleźć agaty to Różana, Proboszczowa, Sokołowiec  oraz w Świerzawa-Wleń.

Rodzaje agatów

Agaty ściśle przylegają do wnętrza skał i wypełniają pęcherze pozostałe po wygaszonym wulkanie.  Takie wypełnione minerałami pęcherze nazywa się geodami. Wulkany, które stygły powoli, wylewały z siebie złoża lawy. Ta, przez stygnięcie, tworzyła pęcherze i wypustki, które powoli wypełniały chalcedon, baryt czy kalcyt oraz ametysty i różnego rodzaju kwarce. Agaty pojawiają się też w innych skałach oraz w pustych przestrzeniach różnego rodzaju obiektów, które miały wystarczająco długi kontakt z podłożem skalnym, np. we wnętrzach skamieniałości.

Ze względu na kształt wnętrz skalnych, w których występują, agaty dzieli się na: migdałowcowe, litofizowe i szczelinowe.

Agaty migdałowcowe to właśnie wspomniane agaty z Płóczek Górnych:

Agaty litofizowe – ich największe złoża odkryto w latach 60. XX w. w okolicach Nowego Kościoła:

Agaty szczelinowe występują w masie skał wulkanicznych w okolicach Przeździedzy:

Od początków kształtowania się kultury, agaty uważane były za szczególnie cenne kamienie, o mocy magicznej. Były wykorzystywane zarówno przez prosty lud do leczenia chorób i dolegliwości, jak i przez artystów przy tworzeniu przedmiotów sztuki zdobniczej. Najsłynniejszym przykładem wykorzystania agatów z czasów średniowiecznych jest kielich św. Wojciecha pochodzący z przełomu IX i X w. Czas świetności agatów przypada jednak na barok.

Barok, jak wiadomo, był epoką blichtru, prześcigania się w przesadzie i zaskoczeniu. Ten, kto nie potrafił zaskoczyć misternym wykończeniem czy pomysłowością tworzonego przez siebie dzieła, nie mógł liczyć na sławę i pieniądze. Wymóg ten funkcjonował przede wszystkim w sztuce zdobniczej. Jednym z bardziej znanych przedmiotów wykonanych z agatów datowany na barok to sekretarzyk Króla Jana III Sobieskiego. Bardzo efektownym przykładem wykorzystania agatu w architekturze baroku jest Pałacu Rastatt w Niemczech. Jedno z pomieszczeń, nazwane Gabinetem Pietra Dura zachwyca i…zaskakuje właśnie. Na mozaikę jego ścian składają się małe obrazy przedstawiające martwą naturę i pejzaże. Nie są to jednak obrazy malowane tradycyjnie, farbami,  tylko kompozycjami ułożonymi z agatów, ametystów, malachitów, korali i wielu innych cennych kamieni szlachetnych. Poza ścianami również stolik wsadzany jest agatami w otoczeniu innych minerałów.

Spójrzcie też na misternie wykonany stolik podręczny wykonany w 1779 roku przez jubilera i złotnika Johanna-Christiana Neubera dla króla Saksonii

Oczywiście, totalny przepych królował wśród wyrobów jubilerskich: agatami ozdabiano włosy, dłonie, szaty, konie, broń, buty, słowem, wszystko, co było widoczne. Mężczyźni nie zostawali w tyle za kobietami i poza wspomnianą bronią i końmi, zdobili się też kamieniami od stóp do głów. Spójrzcie, jak piękne naszyjniki nosiły wtedy damy dworu Króla Jana II Sobieskiego:

Agaty komponowano z perłami, symbolem epoki, i złotem:

Agaty, poza swoim powalającym pięknem, służyły też do ochrony przed urokami, ukąszeniem żmii (wtedy śmiertelnym), pomagały przejść zmarłym spokojnie do świata duchowego.Mówiono o tajemnicy wnętrza agatu – dopiero rozłupany i wypolerowany ukazywał w pełnej krasie swoje niepowtarzalne piękno i moc. Ciekawostką jest, że w niektórych krajach afrykańskich agaty wykorzystywane były jako waluta. Zobaczcie, jak potrafią być piękne i różnorodne:

Agaty inspirują również dzisiaj Twórczynie handmade. Zobaczcie, jak piękny wisior z agatem smocze jajo  zrobiła Monika z Konwalia Art. Jeśli i Wy tworzycie biżuterię z wykorzystaniem agatów, koniecznie prześlijcie nam zdjęcia, postaramy się wszystkie opublikować na naszym blogu! 

Poniżej znajdziecie naszą najnowszą kolekcję drobnych agatów, wybierzcie spośród pastelowych, nasyconych, tych gładkich i fasetowanych, o powierzchni gładkiej i przejrzystej jak i chropowatej i matowej. Staraliśmy się ściągnąć do Korallo esencję piękna tych kamieni: różnorodność, która rozbudzi Waszą wyobraźnię. Dla Waszej wygody podpisaliśmy je kodami, po których znajdziecie je w naszym sklepie. Całą kolekcję agatów znajdziecie klikając w poniższy guzik.

Skusisz się?