Srebro to jeden z najpopularniejszych surowców, z których powstaje urzekająca biżuteria. Takie dodatki zachwycają blaskiem do czasu aż… ściemnieją. Ale bez obaw, nie musisz od razu żegnać ze swoimi ulubionymi lub pamiątkowymi ozdobami. To naturalne i odwracalne zjawisko. Opowiedział nam o nim jubiler Krzysztof Dąbrowski. Zapraszamy do czytania!

Dzień dobry.

Dzień dobry.

Chcemy porozmawiać dziś o srebrze. Nasi klienci zmagają się czasem z wątpliwościami dotyczącymi tego surowca, które z czasem zmienia swój kolor.

Na ciemniejszy?

Tak. Dlaczego srebro ciemnieje?

Powszechna jest opinia, że srebro ciemnieje przez chorobę osoby, która nosi ozdoby. Gdyby tak było, dodatki z tego kruszcu leżące w szkatułce lub zakładane przez osoby całkiem zdrowe zachowywałoby swój pierwotny blask na lata. Tak się jednak nie dzieje.

Inną teorią jest to, że tylko intensywne noszenie srebra uchroni je przed ciemnieniem. Niestety i tutaj obserwujemy dowody na to, że nawet stale zakładane kolczyki lub łańcuszki stają się coraz ciemniejsze.

Może więc to wszystko wina powietrza? Srebro się utlenia i tyle…?

To też niezupełnie prawda. Srebro co prawda podlega procesowi utleniania, jest go jednak dość trudno wywołać, ponieważ wymaga wysokiego ciśnienia.

Czy to oznacza, że jeśli biżuteria ciemnieje, to nie jest wykonana ze srebra i ktoś nas oszukał?

Absolutnie nie. Ciemnienie srebra jest procesem naturalnym, to jednak, co pokrywa srebro, odbierając mu ten niesamowity blask, to nie tlenek, a siarczek srebra.

Skąd ten siarczek?

Z powietrza.

Czyli jednak?

Tak. Powietrze, ale również nasza skóra to coś, z czym srebro styka się cały czas. Im więcej związków siarki (siarkowodoru) w powietrzu, tym szybciej powierzchnia srebra pokryje się ciemnym nalotem.

Jeśli żyjemy w zanieczyszczonym, miejskim środowisku, nasza biżuteria szybciej ulegnie ściemnieniu niż w przypadku, gdy zamieszkujemy dziewicze lasy nad czystym jeziorem.

Ale nie tylko nasze otoczenie ma wpływ na ten proces. Również to, co jemy, i to, jaką biologię ma nasz organizm, skóra.

To znaczy, że ten sam produkt może zachowywać się inaczej na mnie i na mojej siostrze?

Tak, choć zapewne na przykład skład waszego potu, z którym styka się biżuterią, jest podobny, to możecie mieć inną dietę. Jeśli Pani siostra postanowi ćwiczyć na siłowni i w związku z tym będzie jeść więcej białka, jej srebrna biżuteria szybciej ściemnieje.

Co ma do tego białko?

Efektem przyswajania białka jest zwiększone wydzielanie siarkowodoru.

Żeby dobrze dbać o biżuterię, powinniśmy mieć niesamowicie szeroką wiedzę!

Niezupełnie, wystarczy zastosować się do pewnych ogólnych zasad dbania o ozdoby. Nie nauczyliśmy się jeszcze, że o biżuterię należy dbać tak samo jak o odzież czy galanterię.

Jakie to zasady, które pozwolą nam cieszyć się pięknem biżuterii jak najdłużej?

Przede wszystkim należy biżuterię traktować po królewsku. Szanujmy ją. Zdejmowanie ozdób do kąpieli czy gotowania lub sprzątania powinno być naszym nawykiem. Zdejmujmy ją także do spania.

To dość uciążliwe…

Być może, ale pozwoli dłużej cieszyć się blaskiem srebra. Wybór należy do nas.

Jak zdjęcie pierścionka pomoże mu zachować blask? Przecież powietrze wokół jest takie samo jak wtedy, gdy mam go na sobie.

Tak, a dodatkowo nadal pokryty jest substancjami naturalnymi dla skóry, które wydziela ona, aby się chronić. Dlatego biżuterię należy zdjąć i oczyścić miękką szmatką, usuwając tłuszcz i zanieczyszczenia, a następnie odłożyć w suche miejsce – choćby do zwykłego woreczka strunowego – zwłaszcza jeśli nie zamierzamy nosić jej przez dłuższy czas.

A co zrobić, jeśli srebro już nam ściemniało?

Możemy oczywiście oddać naszą biżuterię do jubilera. Zachęcam do tego zwłaszcza, jeśli zdobią ją łatwe do porysowania kamienie lub filigranowa, ażurowa ozdoba pełna przestrzeni, do których trudno dotrzeć. Wbrew pozorom czyszczenie srebra u jubilera to nieduży wydatek.

Nie ma innego sposobu? Słyszałam o solnych kąpielach na specjalnej płytce.

Możemy kupić specjalną płytkę, którą musimy umieścić w solonej wodzie, aby srebro zostało oczyszczone z zabrudzeń. Tak naprawdę kupujemy po prostu płytkę wykonaną z aluminium – takiego samego jak folia spożywcza, której używamy w kuchni.

Aluminium, czyli metaliczny tlenek glinu, uczestniczy w reakcji redukcji siarczku srebra – naszego ciemnego osadu.

Czyli mogę oczyścić moje srebro, używając folii aluminiowej?

Oczywiście. Najlepsze efekty uzyskamy, gdy pognieciemy folię lub potrzemy ją papierem ściernym, a następnie umieścimy ją w ciepłej wodzie (ciepło przyspiesza proces). Do niej dodajemy sporą ilość soli (ona również ma za zadanie przyspieszyć oczyszczanie, ułatwiając zbilansowanie jonów podczas zachodzącej reakcji).

Do tak przygotowanej kąpieli wkładamy biżuterię i obserwujemy, jak na naszych oczach pokrywający ją tlenek srebra się rozpada.

Czy takie czyszczenie srebra jest bezpieczne?

Tak, reakcji ulega tylko warstwa nalotu, samo srebro pozostaje nietknięte. Należy jednak pamiętać, że by proces się powiódł, konieczny jest kontakt elektryczny przedmiotów (biżuterii i aluminium). Dlatego łańcuszek będzie trudniej wyczyścić w ten sposób niż pierścionek.

Mogę przecież użyć szczoteczki z pastą, aby wyczyścić srebro.

Owszem, ale musimy pamiętać, że srebro jest metalem miękkim, a twarda szczoteczka lub pasta z granulkami mogą uszkodzić powierzchnię biżuterii.

Dlatego też nie korzystamy z wyrobów ze 100% udziałem srebra w składzie. Taka biżuteria od razu uległaby zniszczeniu.

Najlepiej użyć miękkiej szmatki, kąpieli z aluminium, o której rozmawialiśmy przed chwilą, lub po prostu kupić płyn do czyszczenia srebra.

Czy każdy ciemny nalot na srebrze powinno się czyścić?

Nie, czasami srebro jest celowo czernione. Proces taki nazywamy oksydowaniem.

Oksydowanie lub też czernienie służy nadaniu biżuterii lub innym elementom elegancji, podkreśleniu żłobień lub po prostu nadaniu określonej stylistyki.

A więc nie każde srebro należy czyścić?

Nie, nie każde. Musimy mieć świadomość, czy zakupiony przez nas produkt był czerniony celowo, czy też ściemniał z czasem.

Pamiętajmy też, że niekiedy srebro jest zabezpieczane przed ciemnieniem. Jeżeli użyto do tego celu lakierów, ich warstwa może schodzić nierównomiernie i czyszczenie domowymi sposobami może dać nieestetyczny efekt.

Skąd mogę wiedzieć, czy srebro, które kupuję, jest czymś pokryte?

Najlepiej po prostu zapytać sprzedawcę. Niewielkie zakłady produkcyjne często lakierują swoje produkty, więksi producenci poddają je procesowi rodowania, przez co srebro wydaje się nieco ciemniejsze.

Wielu sprzedawców oferuje jednak czyste srebro, niepokrywane dodatkowo żadnymi substancjami.

Dziękuję za rozmowę.

Dziękuję i do następnego razu.