Perły od wielu sezonów nieprzerwanie królują w trendach biżuteryjnych. Wyróżnia się ich trzy rodzaje: syntetyczne, naturalne i hodowane. Te pierwsze perłami są jedynie z nazwy. Drugie samoistnie powstają w morzach i oceanach. Trzecie to częściowy efekt pracy człowieka.
Jeśli lubisz biżuterię z tymi morskimi kamieniami, koniecznie musisz zapoznać się z ostatnimi. Dlaczego? Bo ponad 90% pereł, które znajduje się na rynku, to perły hodowlane. Jak one powstają? I jak wykorzystać je w biżuterii?
Perły hodowlane czy hodowane?
W języku potocznym perły z hodowli nazywa się „perłami hodowlanymi”. Poprawniejszym określeniem jest jednak „perły hodowane”.
Wynika to z kontekstu, w jakim używa się słów „hodowlany” i „hodowany”. Pierwszy wyraz wskazuje, że coś nadaje się do hodowli i mowa tu o zwierzętach.
W przypadku pereł chodzi o hodowanie mięczaków, z których otrzymuje się kamienie.
Co ważne, perły hodowane (lub zamiennie określane jako prawdziwe) to perły naturalne. Co to znaczy? To, że powstają w wyniku pracy mięczaka. Człowiek inicjuje proces powstawania kamieni, a później jedynie dba o odpowiednie warunki rozwoju.
Czym więc różnią się perły hodowane od naturalnych? Tym, że w przypadku tych drugich cały proces zachodzi samoistnie.
Z kolei perły sztuczne (zamiennie syntetyczne) to wyrób, który powstaje ze szkła lub plastiku i jest jedynie powlekany masą, która wyglądem przypomina tę z pereł.
Jak powstają naturalne perły?
Aby lepiej zrozumieć, dlaczego perły hoduje się w określony sposób, potrzebujesz wiedzieć, jaki jest naturalny proces ich powstawania.
W naturze są one wynikiem reakcji obronnej mięczaków perłorodnych. Gdy do wnętrza małży (lub ostrygi, rzadziej ślimaka) dostanie się ciało obce (np. piasek), podrażnia ono jego płaszcz. Wskutek tego nabłonek mięczaka wydziela substancję wapienną – tę samą, która tworzy muszlę.
Drobinę, która dostała się do wnętrza małży, zaczynają pokrywać cienkie warstwy masy, aż w końcu powstaje perła.
Taki proces w naturze zachodzi jednak bardzo rzadko, a miłośników tych morskich kamieni jest wiele. Stąd już wieki temu zaczęto podejmować próby wyhodowania pereł.
Jak hoduje się perły?
Perły hodowane powstają analogicznie do ich wersji naturalnych. Z tą różnicą, że ciało obce do wnętrza muszli celowo wprowadza człowiek.
Aby wyhodować perłę, w małżu umieszcza się implant, którym najczęściej jest pobrane od innego mięczaka:
- jądro – mały koralik z macicy perłowej z kawałkiem płaszcza (perły słonowodne);
- tkanka nabłonka bez twardego jądra (perły słodkowodne).
Dalsza ingerencja człowieka w proces powstawania perły jest pośrednia:
- kontroluje on warunki hodowli – temperaturę i zasolenie wody;
- chroni mięczaki przed zagrożeniami i je regularnie czyści.
Od działań hodowcy zależy m.in. barwa i wielkość perły.
Mięczaki przechowuje się w drucianych klatkach zanurzonych w wodzie na głębokości od 1 metra do 2 metrów.
Na kilka miesięcy przed wydobyciem pereł mięczaki przenosi się do mniej zasolonej wody. Następnie z małży lub innych perłopławów wyciąga się kamienie, które poddawane są polerowaniu i segregacji.
Te, które z jakichś powodów nie mogą być wykorzystane w jubilerstwie, mieli się na drobny pył. Dodaje się go m.in. do kosmetyków.
Jakie są rodzaje pereł hodowanych?
Wśród pereł hodowanych wyróżnia się słonowodne i słodkowodne.
Perły słonowodne
Inaczej określa się je jako „perły morskie”. Powstają one w morzach, czyli wodach słonych.
Wśród nich wyróżnia się m.in. perły:
- Akoya – to najpopularniejsza odmiana. Naturalnie mają barwę od białej, przez kremową, po srebrzystoszarą i złocistą. Najcenniejsze są białe perły w różowym odcieniu. Możliwe jest również koloryzowanie kamieni. Akoya uzyskuje się je na farmach w Japonii, Chinach i Wietnamie. Osiągają one zwykle średnicę 3–10 mm.
- Tahiti – wyróżnia je ciemna barwa i długi okres hodowania. Uzyskuje się je na farmach u wybrzeży Polinezji Francuskiej, Panamy, Meksyku i na Hawajach. Osiągają średnicę 8–18, a nawet 21 mm.
- South Sea (australijskie) – określa się je jako królowe pereł. Występują bardzo rzadko i osiągają średnicę 9–16 mm. Mają barwę złotą (są kilkukrotnie droższe od wersji białych) i białą z odcieniem srebrzystym lub różowym. Perły te uzyskuje się na farmach w Australii, Indonezji, Filipinach i Birmie.
Perły słodkowodne
To najpopularniejsze i najtańsze perły, które powstają w wodach słodkich, czyli jeziorach i rzekach.
Z jednej muszli można uzyskać nawet kilkadziesiąt okazów (wykonuje się wiele wszczepień nabłonka). Postać pereł słodkowodnych rzadziej jest zbliżony do kulki, ponieważ do muszli nie wprowadza się jądra z masy perłowej stanowiącego podstawę kształtu kamienia.
Perły słodkowodne rosną kilkukrotnie szybciej niż te z mięczaków słonowodnych.
Ponadto ten rodzaj pereł ma zwykle mniejszy połysk, osiąga średnicę 3–12 mm i naturalnie występuje w barwie białej, kremowej, złotej, różowej, łososiowej, a nawet fioletowej i lawendowej.
Wśród pereł słodkowodnych wyróżnia się rzeczne, jeziorne i ziarnowe.
Gdzie hoduje się perły?
Perły hodowlane powstają na farmach na morzu (perły morskie), na jeziorach i rzekach (perły słodkowodne).
Najwięcej pereł słonowodnych hoduje Japonia, a słodkowodnych – Chiny. Wśród krajów, które również dostarczają tych kamieni, znajdują się Australia, Filipiny, Indonezja.
Jak długo rośnie perła?
Wyhodowanie perły trwa zwykle od dwóch do siedmiu lat. Im dłużej przeprowadza się ten proces, tym mięczak rodzi większy kamień.
Średnio po trzech latach uzyskuje się niewielką perłę o średnicy 5 mm powstałą z ok. trzech tysięcy warstw.
Ile kosztuje perła hodowlana?
Cena perły zależy od jej:
- wielkości – im większa, tym droższa;
- regularności kształtu – te morskie kamienie występują w różnych postaciach, od nieregularnych przez podłużne po zbliżone kształtem do kulki, i to właśnie te ostatnie są najbardziej upragnione, stąd też najdroższe;
- rodzaju – mięczaki hodowane w zbiornikach słodkowodnych rodzą jednocześnie nawet kilkadziesiąt pereł, dlatego też ich kamienie są tańsze od słonowodnych;
- liczba skaz – im jest ich mniej, tym kamień sprzedaje się za wyższą stawkę;
- intensywności połysku – większy połysk to wyższa cena.
Ile jest warta jedna perła z hodowli? Najtańsze, pojedyncze okazy kosztują od kilku złotych. Stawki za te droższe wahają się od kilkuset złotych za sztukę do kilkunastu i kilkudziesięciu tysięcy złotych za sznur.
Jak czyścić biżuterię z perłami hodowanymi (i nie tylko)?
Perły to delikatne kamienie, które trzeba odpowiednio przechowywać i pielęgnować.
Aby zachować trwałość takiej biżuterii:
- przechowuj każdy dodatek w osobnej przegródce w szkatułce lub owinięty w miękki, przewiewny materiał i osobnych woreczkach;
- wybieraj specjalne środki czyszczące do kamieni lub delikatnie przecieraj biżuterią suchą lub wilgotną tkaniną, a następnie nakładaj cienką warstwę oleju (zabezpieczy on perły przed wyschnięciem);
- zakładaj biżuterię po wyschnięciu kremu, zdejmuj przed myciem rąk, kąpielą, ćwiczeniami, porządkowaniem domu i ogrodu.
Jak perły hodowane wpływają na trendy biżuteryjne
Dzięki temu, że istnieją hodowle pereł, kamienie te są bardziej dostępne i łatwiej o własną, niepowtarzalną biżuterię z ich dodatkiem.
Ich wyjątkowość od kilku sezonów podbija wybiegi modowe. Przyjmują one różne wielkości, formy, kształty i kolory. Wśród trendów na 2023 rok projektanci proponowali m.in.: czarne perły.
Co więcej, większa dostępność pereł i różnorodność ich form sprawia, że świetnie sprawdzają się w biżuterii DIY.
Koraliki, masa perłowa do wyrobu biżuterii to tylko kilka form, w jakich wykorzystasz te morskie kamienie w swoich dodatkach.
Jeśli szukasz inspiracji lub wskazówek, jak przygotować własną biżuterię z perłami, koniecznie skorzystaj z naszych pomysłów na:
Zostaw komentarz